{"id":3951,"date":"2023-01-09T11:29:37","date_gmt":"2023-01-09T11:29:37","guid":{"rendered":"https:\/\/tebilisim.com\/?p=3951"},"modified":"2023-01-10T08:23:25","modified_gmt":"2023-01-10T08:23:25","slug":"cache-nedir-ne-ise-yarar-neden-cache-kullanilir","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/tebilisim.com\/cache-nedir-ne-ise-yarar-neden-cache-kullanilir\/","title":{"rendered":"Cache Nedir, Ne \u0130\u015fe Yarar? Neden Cache Kullan\u0131l\u0131r?"},"content":{"rendered":"

Cache, bilgisayar sistemlerinde kullan\u0131lan bir \u00f6nbellek olarak tan\u0131mlanabilir. \u00d6nbellek, bir verinin \u00f6nceden bellekte saklanmas\u0131 anlam\u0131na gelir ve bu verinin bir sonraki iste\u011fe daha h\u0131zl\u0131 yan\u0131t vermesini sa\u011flar. Cache, bir bilgisayar\u0131n i\u015flem h\u0131z\u0131n\u0131 artt\u0131rmak i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r ve \u00e7e\u015fitli t\u00fcrleri vard\u0131r.<\/p>\n

Cache, bilgisayar sistemlerinde verilerin saklanmas\u0131 ve h\u0131zl\u0131 bir \u015fekilde eri\u015filebilmesi i\u00e7in kullan\u0131lan bir y\u00f6ntemdir; verinin \u00f6nceden bellekte saklanmas\u0131 anlam\u0131na gelir ve bu verinin bir sonraki iste\u011fe daha h\u0131zl\u0131 yan\u0131t vermesini sa\u011flar. \u00d6nbellekler, genellikle d\u00fc\u015f\u00fck h\u0131zl\u0131 belleklerden (\u00f6rne\u011fin RAM) olu\u015fur ve verileri an\u0131nda eri\u015filebilir hale getirir.<\/p>\n

Cache T\u00fcrleri<\/h2>\n

\u00c7e\u015fitli t\u00fcrleri olsa da en yayg\u0131n olarak kullan\u0131lan \u00fc\u00e7 t\u00fcr\u00fc \u015funlard\u0131r: CPU \u00f6nbelle\u011fi, web tarama \u00f6nbelle\u011fi ve dosya \u00f6nbelle\u011fi.<\/p>\n

CPU \u00f6nbelle\u011fi (Central Processing Unit Cache)<\/strong>, i\u015flemci taraf\u0131ndan kullan\u0131lan bir \u00f6nbellektir ve i\u015flemcinin veri ve komutlar\u0131 saklamak i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r. Bu \u00f6nbellek, i\u015flemcinin veri ve komutlar\u0131n\u0131 daha h\u0131zl\u0131 eri\u015febilmesine yard\u0131mc\u0131 olur ve bu da bilgisayar\u0131n i\u015flem h\u0131z\u0131n\u0131 artt\u0131r\u0131r. CPU \u00f6nbelle\u011fi (Central Processing Unit Cache), i\u015flemcinin veri ve komutlar\u0131n\u0131 saklamak i\u00e7in kullan\u0131lan bir \u00f6nbellektir. Bu \u00f6nbellek, i\u015flemcinin veri ve komutlar\u0131n\u0131 daha h\u0131zl\u0131 eri\u015febilmesine yard\u0131mc\u0131 olur ve bu da bilgisayar\u0131n i\u015flem h\u0131z\u0131n\u0131 artt\u0131r\u0131r. CPU \u00f6nbelle\u011fi, i\u015flemci taraf\u0131ndan kullan\u0131lan bir \u00f6nbellektir ve genellikle L1, L2 ve L3 gibi \u00fc\u00e7 farkl\u0131 t\u00fcrden olu\u015fur. L1 \u00f6nbelle\u011fi, i\u015flemcinin en y\u00fcksek h\u0131zl\u0131 \u00f6nbelle\u011fidir ve genellikle en k\u00fc\u00e7\u00fck olan\u0131d\u0131r. L2 ve L3 \u00f6nbellekleri ise daha yava\u015ft\u0131r ancak daha b\u00fcy\u00fckt\u00fcr ve bu sayede daha fazla veri saklanabilir.<\/p>\n

Web tarama \u00f6nbelle\u011fi (Web Browser Cache)<\/strong>, web taray\u0131c\u0131s\u0131 taraf\u0131ndan kullan\u0131lan bir \u00f6nbellektir ve web sayfalar\u0131n\u0131n g\u00f6r\u00fcnt\u00fclenmesini h\u0131zland\u0131rmak i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r. Bu \u00f6nbellek, ziyaret etti\u011finiz web sayfalar\u0131n\u0131n baz\u0131 bile\u015fenlerini (\u00f6rne\u011fin resimler ve CSS stilleri) saklar ve bu sayede ileride ayn\u0131 sayfay\u0131 tekrar ziyaret etti\u011finizde bu bile\u015fenlerin y\u00fcklenmesine gerek kalmadan sayfa daha h\u0131zl\u0131 a\u00e7\u0131l\u0131r.<\/p>\n

Dosya \u00f6nbelle\u011fi (File Cache)<\/strong>, dosyalar\u0131n okunmas\u0131 ve yaz\u0131lmas\u0131 s\u0131ras\u0131nda kullan\u0131lan bir \u00f6nbellektir. Bu \u00f6nbellek, dosyalar\u0131n okunmas\u0131 ve yaz\u0131lmas\u0131 s\u0131ras\u0131nda kullan\u0131lan verileri saklar ve bu sayede dosyalar\u0131n daha h\u0131zl\u0131 a\u00e7\u0131lmas\u0131n\u0131 ve i\u015flenmesini sa\u011flar.<\/p>\n

Veritaban\u0131 \u00f6nbelle\u011fi (Database Cache)<\/strong>, veritaban\u0131 sorgular\u0131n\u0131n sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 saklamak i\u00e7in kullan\u0131lan bir \u00f6nbellektir. Bu \u00f6nbellek, s\u0131k\u00e7a yap\u0131lan veritaban\u0131 sorgular\u0131n\u0131n sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 saklar ve bu sayede veritaban\u0131n\u0131n y\u00fck\u00fc azalt\u0131l\u0131r ve sorgular daha h\u0131zl\u0131 i\u015flenir.<\/p>\n

Cache Neden Kullan\u0131l\u0131r?<\/h2>\n

Cache, \u00e7e\u015fitli sebeplerden dolay\u0131 kullan\u0131l\u0131r. \u00d6nbellekler, i\u015flem h\u0131z\u0131n\u0131 artt\u0131rmak i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r ve bu sayede bilgisayar daha h\u0131zl\u0131 \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. \u00d6nbellekler, ayr\u0131ca veri eri\u015fimi s\u0131ras\u0131nda veri transfer h\u0131z\u0131n\u0131 artt\u0131rmak i\u00e7in de kullan\u0131l\u0131r. \u00d6rne\u011fin, bir veritaban\u0131 sorgusu yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda sorgunun sonucu veritaban\u0131ndan al\u0131n\u0131r ve bu sonu\u00e7 veritaban\u0131 \u00f6nbelle\u011fine saklan\u0131r. Bir sonraki sorguda ayn\u0131 sonucu aramak yerine veritaban\u0131 \u00f6nbelle\u011finden sonucu al\u0131n\u0131r ve bu sayede veri transfer h\u0131z\u0131 artar.<\/p>\n

\u00d6nbellek, ayr\u0131ca veri g\u00fcvenli\u011fini de artt\u0131rmak i\u00e7in kullan\u0131labilir. Mesela, bir web tarama \u00f6nbelle\u011finde saklanan veriler, bir bilgisayar korsan\u0131 taraf\u0131ndan ele ge\u00e7irilse bile g\u00fcvende olur ve korsan\u0131n verilere eri\u015fimi engellenir, ayr\u0131ca veri tutarl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 da sa\u011flar. \u00d6rne\u011fin, bir veritaban\u0131nda bir verinin de\u011fi\u015ftirilmesi s\u0131ras\u0131nda veritaban\u0131 \u00f6nbelle\u011fi g\u00fcncellenir ve bu sayede veri tutarl\u0131l\u0131\u011f\u0131 sa\u011flan\u0131r.<\/p>\n

\u00d6nbellek, \u00e7e\u015fitli t\u00fcrleri olsa da genel olarak bilgisayar sistemlerinde veri eri\u015fim h\u0131z\u0131n\u0131 artt\u0131rmak, veri transfer h\u0131z\u0131n\u0131 artt\u0131rmak, veri g\u00fcvenli\u011fini sa\u011flamak ve veri tutarl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 sa\u011flamak gibi ama\u00e7lar i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r.<\/p>\n

Haber Yaz\u0131l\u0131m\u0131nda Cache Kullan\u0131m\u0131<\/h3>\n

Haber yaz\u0131l\u0131mlar\u0131<\/a> \u00f6nbellek kullan\u0131m\u0131na en \u00e7ok ihtiya\u00e7 duyan platformlardan biridir. \u00c7\u00fcnk\u00fc s\u00fcrekli g\u00fcncellenmekte, haber ak\u0131\u015f\u0131 yo\u011funlu\u011fu \u00e7er\u00e7evesine g\u00f6re de ziyaret\u00e7i say\u0131s\u0131 gerek do\u011frudan, gerekse arama motorlar\u0131 kullan\u0131larak ciddi \u015fekilde artabilmektedir. G\u00fcn\u00fcn \u00f6nemli bir haberinde ise kimi zaman \u00fcst seviyede ziyaret\u00e7i yo\u011funlu\u011fu nedeniyle sayfaya yap\u0131lan bask\u0131 oran\u0131 a\u011f\u0131rla\u015fabilmektedir.<\/p>\n

Bu nedenle bir haber sitesinin<\/a> \u00f6nbellek kullan\u0131m\u0131 olmazsa olmazlar\u0131ndand\u0131r diyebiliriz. TE Bili\u015fim olarak bizler de CDN alt yap\u0131s\u0131 kullanarak haber sitelerinin g\u00f6rsel ve stil dosyalar\u0131n\u0131 profesyonel \u00f6nbellekleme yap\u0131s\u0131 ile destekliyoruz ve sayfan\u0131z\u0131n performans\u0131n\u0131n daha y\u00fcksek olmas\u0131 i\u00e7in cache teknolojisini en do\u011fru \u015fekilde kullanmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yoruz.<\/p>\n

CDN<\/a> teknolojisinin kullan\u0131m\u0131n\u0131n ayr\u0131 bir maliyeti olmas\u0131na kar\u015f\u0131n, arama sonu\u00e7lar\u0131nda ve ziyaret\u00e7i yo\u011funlu\u011funa sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 katk\u0131 kesinlikle buna de\u011fmektedir. \u0130\u00e7erikleriniz Google ve di\u011fer arama motorlar\u0131nda kullan\u0131c\u0131 dostu olarak de\u011fer kazan\u0131rlar.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

\u00d6nbellek, bir verinin \u00f6nceden bellekte saklanmas\u0131 anlam\u0131na gelir ve bu verinin bir sonraki iste\u011fe daha h\u0131zl\u0131 yan\u0131t vermesini sa\u011flar. Cache, bir bilgisayar\u0131n i\u015flem h\u0131z\u0131n\u0131 artt\u0131rmak i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r ve \u00e7e\u015fitli t\u00fcrleri vard\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":3952,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"inline_featured_image":false,"footnotes":""},"categories":[10],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/tebilisim.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3951"}],"collection":[{"href":"https:\/\/tebilisim.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/tebilisim.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/tebilisim.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/tebilisim.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=3951"}],"version-history":[{"count":10,"href":"https:\/\/tebilisim.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3951\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":3965,"href":"https:\/\/tebilisim.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3951\/revisions\/3965"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/tebilisim.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/3952"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/tebilisim.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=3951"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/tebilisim.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=3951"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/tebilisim.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=3951"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}